Nama-nama bagian dari setiap pohon dalam bahasa Jawa, sebagai contoh :
- pohon kelapa... glugu
- daun kelapa... blarak
- daun kelapa muda... janur
- buah kelapa... klopo
- buah kelapa muda... degan
- buah kelapa lebih muda lagi... cengkir
- dsb
Berikut perbendaharaan kata-kata dalam Bahasa Jawa, mengenai nama-nama jenis daun (arané godhong), jenis bunga (arané kêmbang), dan nama-nama anak hewan (arané anak kéwan).
Sumånggå...
ARANÉ GODHONG (nama-nama daun)
1. Godhong arèn : dliring
2. Godhong asêm : sinom
3. Godhong cocor bèbèk : tibå urip
4. Godkhong dhadhap : tåwå
5. Godhong gêbang : kajang
6. Godhong gêdhang ênom : pupus
7. Godhong gêdhang tuwå : ujungan
8. Godhong gêdhang garing : klaras
9. Godhong jambé : procot, dêdêl
10. Godhong jarak : blêdhèg
11. Godhong jarak kêbo : lomah – lamah
12. Godhong jati : jompong
13. Godhong katès : gamplèng
14. Godhong kacang brol : rênding
15. Godhong kacang lanjaran : lêmbayung
16. Godhong kêcipir : cêthêthêt
17. Godhong kêmladhéyan : kumudå
18. Godhong kêlor : sèwu ( limaran )
19. Godhong kluwih : kléyang
20. Godhong krambi ênom : janur
21. Godhong krambil tuwå : blarak
22. Godhong lêmpuyang : lirih
23. Godhong lombok : sabrang
24. Godhong mlinjo : êso
25. Godhong pari : damèn
26. Godhong pring : êlarmanyurå
27. Godhong randu : bålådêwå
28. Godhong sêmangka : gudhå
29. Godhong siwalan : rontal bukan lontar
30. Godhong talês (kimpul) : lumbu
31. Godhong têbu garing : rapak
32. Godhong têbu têlês : momol
33. Godhong téla : jlêgor
34. Godhong turi : pêthuk, sampar angin
35. Godhong waluh : lomah – lamah
36. Godhong widårå putih : trawas
37. Godhong wuni : majo
ARANÉ KÊMBANG (nama-nama kembang)
1. Kêmbang Arèn : Dangu
2. Kêmbang Blimbing : Måyå
3. Kêmbang Cubung : Torong
4. Kêmbang Cêngkêh : Polong
5. Kêmbang Durên : Dlongop
6. Kêmbang Dhadhap : Cêlung
7. Kêmbang Garut : Grêmêng
8. Kêmbang Gori : Angkup
9. Kêmbang Ganyong : Puspånyidrå
10. Kêmbang Gêmbili : Sênêng
11. Kêmbang Gêdhang : Ontong/Tuntut
12. Kêmbang Jambé : Mayang
13. Kêmbang Jati : Jangglèng
14. Kêmbang Jagung : Jêprak /Sinuwur
15. Kêmbang Jambu : Karuk
16. Kêmbang Jêngkol : Kêcuwis
17. Kêmbang Jarak : Juwis
18. Kêmbang Kopi : Blanggrêng
19. Kêmbang Kacang : Bêsêngut
20. Kêmbang Kårå : Kêpêk
21. Kêmbang Kêncur : Sêdhêt
22. Kêmbang Kanthil : Gadhing
23. Kêmbang Kêlor : Limaran
24. Kêmbang Kapas : Kadi
25. Kêmbang Kêcipir : Cêthêthêt
26. Kêmbang Kimpul : Pancal
27. Kêmbang Kluwih : Ontêl
28. Kêmbang Krokot : Naknik
29. Kêmbang Krambil : Manggar
30. Kêmbang Lombok : Mênik
31. Kêmbang Lamtoro : Jêdhidhing
32. Kêmbang Mlinjo : Kroto
33. Kêmbang Nipah : Dongong
34. Kêmbang Nångkå : Babal
35. Kêmbang Pêtê : Pêndul
36. Kêmbang Pandhan : Pudhak
37. Kêmbang Pacé : Nyrêwétéh
38. Kêmbang Pring : Krosak
39. Kêmbang Pohung : Ingklik
40. Kêmbang Randhu : Karuk
41. Kêmbang Salak : Kêthêkêr
42. Kêmbang Suruh : Drèngés
43. Kêmbang Têlo : Ingklik
44. Kêmbang Talês : Pancal
45. Kêmbang Têbu : Glêgês
46. Kêmbang Timun : Montro
ARANÉ ANAK KÉWAN (nama anak hewan)
1. Anak ampal jenenge embug
2. Anak angrang jenenge kroto
3. Anak asu jenenge kirik
4. Anak babi jenenge genjik
5. Anak bandeng jenenge nener
6. Anak bantheng jenenge wareng
7. Anak banyak jenenge blengur
8. Anak baya jenenge krete
9. Anak bebek jenenge meri
10. Anak bethik jenenge menter
11. Anak blanak jenenge sendha
12. Anak brati jenenge tongki
13. Anak budheng/munyuk jenenge kowe
14. Anak bulus jenenge ketul
15. Anak cacing jenenge lur
16. Anak cecak jenenge sawiyah
17. Anak celeng jenenge genjik
18. Anak coro jenenge mendhet
19. Anak dara jenenge piyik
20. Anak dhorang jenenge tamper
21. Anak emprit jenenge indhil
22. Anak gagak jenenge engkak
23. Anak gajah jenenge bledug
24. Anak gangsir jenenge clondho
25. Anak garangan jenenge rase
26. Anak garengpung jenenge drungkuk
27. Anak gemak jenenge drigul
28. Anak glatik jenenge cecrekan
29. Anak gundik jenenge laron/rayap
30. Anak iwak jenenge beyong
31. Anak jangkrik jenenge cendholo
32. Anak jaran jenenge belo
33. Anak kadal jenenge tobil
34. Anak kakap jenenge caplek
35. Anak kalajengking jenenge ketupa
36. Anak kancil jenenge kenthi
37. Anak kebo jenenge gudel
38. Anak kecapung jenenge jenthit
39. Anak kemangga jenenge ceriwi
40. Anak kepik jenenge mreki
41. Anak kidang jenenge kompreng
42. Anak kimar jenenge kedah
43. Anak kinjeng jenenge senggutru
44. Anak kinjeng dom jenenge undur-undur
45. Anak kintel jenenge kenthus
46. Anak kethek jenenge kenyung
47. Anak kodhok jenenge precil
48. Anak kumbang jenenge engkuk
49. Anak kunang jenenge endrak
50. Anak kremi jenenge racek
51. Anak kucing jenenge cemeng
52. Anak keong/kul jenenge krikik
53. Anak kupu jenenge enthung/uler
54. Anak kura jenenge laos
55. Anak kutuk jenenge koncelan/kotesan
56. Anak kwangwung jenenge gendhot
57. Anak laler jenenge singgat/set
58. Anak lamuk/nyamuk jenenge jenthik
59. Anak lawa jenenge kampret
60. Anak lele jenenge jabrisan
61. Anak lemut jenenge uget-uget
62. Anak lintah jenenge pacet
63. Anak lisang jenenge beles
64. Anak lodan jenenge jengkelong
65. Anak lutung jenenge kenyung
66. Anak luwak jenenge kuwuk
67. Anak luwing jenenge gonggo
68. Anak macan jenenge gogor
69. Anak manuk jenenge piyik
70. Anak menjangan jenenge kompreng
71. Anak menthok jenenge minthi
72. Anak merak jenenge uncung
73. Anak nyambik jenenge slira
74. Anak pe jenenge genyong
75. Anak pleting jenenge jaringan
76. Anak pitik jenenge kuthuk
77. Anak sapi jenenge pedhet
78. Anak sembilang jenenge lenger
79. Anak singa jenenge dibal
80. Anak tawon jenenge gana
81. Anak tekek jenenge celolo
82. Anak tombro jenenge bokol
83. Anak tikus jenenge cindhil
84. Anak tuma jenenge kor
85. Anak tongkol jenenge cekethik/cengkik
86. Anak ula jenenge ucet/kisi
87. Anak urang jenenge grago
88. Anak wedhus jenenge cempe
89. Anak wader jenenge sriwet
90. Anak welut jenenge udhet
91. Anak wagal jenenge jendhil
92. Anak walang jenenge dhogol
93. Anak warak jenenge plencing
94. Anak yuyu jenenge beyes
Nuwun
Nih ada tambahan lagi : Tal-Til.... boso Jawi
- Tuku sithik = nempil
- Nyolong sithik = ngutil
- Bayar sithik = nyicil
- Pecah sithik = cuwil
- Kurang sithik = gumpil
- Sodaqoh sithik = cethil
- Mangan sithik = nithil
- Nyenggol sithik = njawil
- Kriting sithik = kriwil
- Nemplek sithik = kanthil
- Uwoh cilik = pentil
- Nakal sithik = methakil
- Nyusu = mentil
- Anak paling cilik = ragil
- Alat nggoreng = suthil
- Tikus cilik = cindhil
- Dinggo mlaku = sikil
- Telek wedhus = inthil
- Wadah gudeg = kendhil
- Godong lumbu = buntil
- Gegamane iwak = patil
- Ra ganep = ganjil
- Melu terus = nginthil
- Jajan pasar = cenil
- Jeneng buto = Cakil
- Nari jaran kepang = njathil
- Numpak pit ra gaduk = kethowal kethawil
- Lara mata = timbil
- Anak kadal = tobil
- Nek kaget = njondhil
- Pipi tembem = gembil
- Dulure Mbang melati = kanthil
- Watu cikik = krikil
- Barang cilik nang irung = upil
- Alat mukul kecil = pethil
- Kue bunder-bunder dari kanji = cenil
- Mau copot = konthal kanthil
- Kuping lele = pathil
- Anak kodok = precil
- Gerabah rusak dikit = gompil
- Saluran angin ke dalam ban = penthil
- Daging cilik = itil
- Zholim = batil
- Cewe genit = centil
- Blegendong = bugil
🌼
Tidak ada komentar:
Posting Komentar